birecik barajı ve hidroelektrik santrali ne demek?

Birecik Barajı, Şanlıurfa ile Gaziantep sınırları üzerinde olmasına karşın idari yapı olarak Şanlıurfa iline bağlıdır. Baraj, elektrik üretme ve sulama amaçlı olarak 1985-2000 yılları arasında inşa edilmiştir. kronolojik¹ sıralaması şu şekildedir;

19 Mart 1993 : Uygulama Sözleşmesi ve Anlaşma Protokolü taraflarca imzalandı.
23 Mayıs 1993 : Başbakan Süleyman Demirel'in katılımı ile temel atma töreni yapıldı.
1 Şubat 1996 : Birecik Baraj ve Hidroelektrik Santralı Tesis ve İşletme A.Ş. kuruldu.
1 Aralık 1999 : Barajda ilk su tutma işlemi başladı.
26 Ağustos 2000 : 1. ünitenin ticari üretime başlamasıyla erken üretime geçildi.
3 Ekim 2001 : 6. ve son ünite devreye alınarak santralde üretim başladı.
3 Ekim 2016 : Yap-İşlet-Devret modeli ile yapılan santral EÜAŞ'a devredildi.

Barajın 6. ve son ünitesi 3 Ekim 2001 tarihinde devreye alınmıştır. Zeugma antik kentinin bir kısmı baraj gölü altında kalmıştır. Buradan da Türkiye'deki tarihe verilen önem ortadadır.

Beton ağırlık ve kaya gövde dolgu tipi olan barajın gövde hacmi 9.400.000 m³, akarsu yatağından yüksekliği 63,00 m, normal su kotunda göl hacmi 1220,20 hm³, normal su kotunda göl alanı 56,25 km²'dir. Baraj 92.700 hektarlık alana sulama hizmeti verirken 672 MW güç ile de yıllık 2.518 GWh'lik elektrik enerjisi üretmektedir. Birecik-Nizip Barajı 2015 yılında Türkiye'nin elektrik ihtiyacının ortalama %0,57'lik kısmını karşılamaktadır.²

Özel sektör tarafından YİD (Yap-İşlet-Devret) modeli ile yapılıp işletilmekte olan en büyük baraj ve elektrik üretim tesisi olup, 3 Ekim 2016 tarihinde kamu kuruluşu EÜAŞ (Elektrik Üretim AŞ)'ye devredilmiştir.